1) نکات عمومی
- چنانچه جلوگیری از اتلاف هزینه و زمان ، ترانشه حفر شده باید تمیر و عاری از آشغال باشد.
- چنانچه کف ترانشه از جنس سنگ یا مصالح سخت مشابه و یا سنگهایی با ابعاد بیش از 40 میلیمتر باشد کف ترانشه باید به میزان حداقل 150 میلیمتر پایین تر از کف لوله یو پی وی سی خاکبرداری شده و با مصالح ماسه ای مناسب مجددا پر گردد.
- به منظور حفاظت کف و دیواره های ترانشه پی یا سایر قسمتهای بسر سازی ،آبهای ورودی به داخل ترانشه باید کنترل گردند. ایجاد موانع در کف ترانشه به منظور جلوگیری از حرکت آب ومواد ریزدانه در کف ترانشه ، مانند شن ریزی ، ضروری است خاکریزی نهایی روی لوله پی وی سی نیز باید در اسرع وقت انجام و تکمیل شود .
- هنگامی که در داخل ترانشه حفر شده برای اجرای خطوط لوله آب وجود داشته باید از انجام عملیات خاکریزی لوله اجتناب کرده و نسبت به پایین انداختن سطح آب تا تراز مورد نظر بر اساس نقشه های اجرایی اقدام نمایید. همچنین باید از ورود آبهای سطحی به داخل ترانشه جلوگیری کنید با توجه به شرایط و امکانات محلی ، می توان از پمپ لجن کش ، نایلون های مخصوص ، لوله های زهکش و یا قشرهای سنگ ریزی ضخامت مناسب برای خروج و کنترل آب در ترانشه استفاده نمود . وقتی که خاکبرداری همزمان با پایین انداختن سطح آب انجام می شود ، باید مطمئن شد که در هر حال ، در حین اجرای کار ، سطح آب پایین تر از کف ترانشه حفر شده حفظ شود . این اقدام به منظور جلوگیری از شسته شدن مصالح پشت چوب بست حفاظتی یا دیواره آزاد ترانشه و حرکت آن به داخل ترانشه است . به منظور جلوگیری از شناور شدن لوله ، کنترل سطح آب در تمام مراحل ، اعم از قبل یا در حین و یا بعد از نصب لوله و تا زمانی که اجرای خاکریز دور لوله انجام می شود ، ضروری است .به منظور حفظ پایداری خاکی که در آن ترانشه حفر می شود ، روش تخلیه آب باید به نحوی انتخاب شود که خروج مواد ریز دانه از طریق آن ، به حداقل کاهش یابد.
- پس از قرارگیری لوله داخل ترانشه اطمینان حاصل کنید که لوله کاملا در جای خود ثابت است و خاک اطراف آن محکم و غیر قابل ریزش است.
2) پهنای ترانشه
- پهنای قسمت بالای ترانشه با توجه به شرایط مشخص می گردد . این پهنا باید به گونه ای باشد که تا نصب ، بازرسی و محکم کردن خاک پس از قرارگیری لوله در داخل ترانشه به راحتی انجام گردد. در قسمتی که لوله قرار می گیرد، عرض ترانشه باید حداقل میزان ممکن باشد. حداقل عرض ترانشه در خاک های غیر متراکم، علاوه بر فضای لازم برای انجام تهمیدات حفاظتی ،سختی مصالح دور لوله و اطراف آن و عمق لوله نیز بستگی دارد .
- معمولا بر اساس استاندارد در مشخصات طرح، پهنای ترانشه مشخص می گردد. در صورت مشخص نبودن در این مشخصات حداقل پهنای ترانشه باید براساس بزرگترین یکی از دو مقدار زیر انتخاب گردد.
1) قطر خارجی لوله + 400 میلیمتر
2) 25/1 برابر قطر خارجی لوله + 300 میلیمتر
- براساس پهنای ترانشه برای لوله U-PVC با دیواره عمودی مطابق جدول زیر محاسبه شده است:
|
قطر اسمی mm |
حداقل پهنای ترانشه m |
قطر اسمی mm |
حداقل پهنای ترانشه m |
|
16 |
0/416 |
225 |
0/625 |
|
20 |
0/420 |
250 |
0/650 |
|
25 |
0/425 |
280 |
0/680 |
|
32 |
0/432 |
315 |
0/715 |
|
40 |
0/440 |
355 |
0/755 |
|
50 |
0/450 |
400 |
0/800 |
|
63 |
0/463 |
450 |
0/862 |
|
75 |
0/475 |
500 |
0/925 |
|
90 |
0/490 |
560 |
1 |
|
110 |
0/510 |
630 |
1/088 |
|
125 |
0/525 |
710 |
1/188 |
|
140 |
0/540 |
800 |
1/300 |
|
160 |
0/560 |
900 |
1/450 |
|
180 |
0/580 |
1000 |
1/550 |
|
200 |
0/600 |
|
|
- با توجه به اینکه در اکثر پروژه ها ، برای بستر خاک عمل تراکم سازی لازم می باشد ، ترانشه باید به اندازه کافی عریض شود تا بتوان از تجهیزات مورد نیاز جهت تراکم سازی خاک استفاده نمود .
3) عمق ترانشه
- عمق ترانشه با توجه به پوشش خاک ، سایز لوله ، محل قرار گرفتن لوله ، شیب در نظر گرفته شده برای لوله گذاری و همچنین وضعیت آب و هوایی منطقه تعیین می شود . مشاور و طراح خطوط لوله با توجه به این اطلاعات ، عمق ترانشه را در طرح لوله گذاری اعلام می نماید.
- در خطوط انتقال و توزیع ، لوله باید با گونه ای دفن شود که سطح بالایی لوله حداقل 15cm زیر
عمیق ترین ناحیه ثبت شده نفوذ برف ویخ باشد.
- جایی که اعمال بار سطح در نظر گرفته شده و همچنین یخ و برف مشکلی ایجاد نمیکند ، حداقل ارتفاع خاکریزی بروی لوله 30cm تا 45cm است . در مواردی که خط لوله در معرض تردد و سایل نقلیه سنگین باشد ، ضخامت پوشش خاکی لوله ، از روی تاج لوله تا زیر روسازی گذرگاه نباید از 60 سانتی متر کمتر باشد .
- اگر به دلایل خاص پوشش روی لوله کمتر از این مقدار اختیار شود باید بر اساس مشخصات طرح تهمیدات خاص (نصب تابلو و... ) اتخاذ شود.
