نوع خاک بستر
- انتخاب نوع مناسب خاک جهت بستر سازی مهم است.
- برای لوله های پی وی سی به قطر 200 تا 400 میلیمتر ، حداکثر ابعاد دانه ها 19 میلیمتر یا 75/0 اینچ است . برای قطرهای کوچکتر ، حداکثر ابعاد دانه های خاک معادل 10% قطر لوله توصیه می شود . چنانچه خاک لایه های بالایی لوله در داخل ترانشه دارای ابعاد بزرگتری باشد، مهندس مشاور ممکن است ارتفاع خاک روی لوله را افزایش دهد .
- ترجیحا از خاک های سفت و تیز به عنوان خاک بستر استفاده نکنید.
بستر سازی
- لوله ها upvc باید در بستری مناسب باشند بطوریکه این بستر در زیر لوله لایه ای متراکم از شن و ماسه (خاک سرند شده) مناسب را تشکیل دهد . بستر سازی قبل از نصب انجام شده و سبب ایجاد یک سطح یکنواخت و پیوسته در سطح زیرین ترانشه می گردد . بستر سازی کف ترانشه ، سبب ایجاد محافظ پیوسته ای برای لوله می گردد.
- گاهی بر حسب شرایط خاک و بنا توصیه مشاور و ناظر ،خاک بستر را متراکم(فشرده) می سازند. در نقاطی که کف ترانشه محکم نیست باید گودبرداری بیشتری شود و همچنین خاک آن نیز تعویض و از خاک مرغوبتر استفاده گردد.
- اگر زمین دارای خاک و یا بافت مناسب باشد و هیچگونه قلوه سنگ و یا خرده سنگی نداشته باشد و
می توان کف را گودبرداری و صاف نموده و پس از متراکم سازی مستقیما استفاده کرد.
- بر اساس سایز لوله حداقل عمق 25-10cm جهت این امر مناسب است .
- بستر سازی کف ترانشه برای نصب اتصالات و شیرآلاتی که در خط لوله به کار می روند ، مانند بستر سازی برای نصب لوله ها می باشد ولی چون ابعاد خارجی اتصالات و شیر آلات دقیقا معادل ابعاد خارجی لوله مربوط نبوده و با آنها اختلاف دارند ، بنابراین در لازم است به این اختلاف توجه شده وابعاد بستر سازی متناسبا و بطور موضعی اصلاح شود . به علاوه در محل نصب اتصالاتی از قبیل سه راهی ، زانویی و شیر آلات که نیاز به ساخت بلوک های بتنی نگهدارنده است ، باید برداشت خاک و بستر سازی متناسب با این ابعاد انجام شود.
- پیمانکار موظف است با توجه به نقشه های اجرایی و نوع بسترسازی مورد نظر ، با اندازه گیری دقیق طول لوله ها و متعلقات و شیرآلات مربوطه ، محل دقیق اتصالی ها ، اعم از اتصالی لوله ها یا متعلقات و یا شیرآلات را تعیین کرده و در محل هریک از این اتصالی ها ، کف ترانشه را به ابعاد مناسب ، گودتر کند به طوری فضای کافی برای نصب اتصالی ها فراهم شود.
بستر اطراف لوله
- مهمترین عامل موثر بر راندمان کار لوله و جلوگیری از تخریب آن ، قرارگیری مناسب بستر اطراف ( محیطی ) لوله است. قرارگیری مناسب خاک در محیط اطراف لوله ، فضای خالی و تخلخل را کاهش داده و ایمنی لوله را افزایش می دهد.
- خاک را در اطراف لوله ریخته و حداقل تا نصف لوله را پر کنید تا سبب نگهداری مناسب لوله گردد. خاکی که در اطراف لوله تا نزدیک نیمه آن قرار می گیرد ، به مقاومت لوله در برابر اعمال فشار عمودی از بالا کمک می کند.
- اطمینان یابید که خاک تراکم و فشردگی مورد نیاز را داراست. دقت کنید که نباید در هنگام این عمل ، لوله حرکت کند و یا آسیب ببیند. ترانشه باید به طور یکنواخت پر شود.
- از ریختن مستقیم خاک از کامیون به ترانشه خودداری کنید.
- ترانشه را حتی الامکان در روز پر نمایید.
- هیچگاه ترانشه ای را که از یک خط لوله طولانی به هم متصل شده در یک زمان پر نکنید چون نیروی سنگینی به آن وارد شده و برای سیستم لوله کشی زیان آور است.
